Hoewel er bij testen op HIV en hepatitis alleen veneus bloed moet worden afgenomen, moet er voor de diagnose van infecties zoals gonorroe en chlamydia een staal worden afgenomen in functie van de plaats van het lichaam dat risico loopt. De staalname hangt ook af van het geslacht en van het seksueel risicogedrag.
Let op: Meng nooit meerdere stalen. Label elk staal afzonderlijk.
Als u een patiënt naar de tweede lijn moet verwijzen, is de beste optie een SOA-kliniek of een HIV-referentiecentrum.
Welke test aanvragen ?
- Gecombineerde nucleïnezuur-amplificatie Test (NAAT)
Opgepast: De NAAT kan negatief zijn in de eerste 2 weken na de besmetting, en aldus een vals negatief resultaat geven.
- Bij vermoeden van symptomatische gonorroe, moet er een NAAT en een cultuur worden genomen voor het begin van de behandeling.
Opgepast: in bepaalde gevallen moet de behandeling worden opgestart zonder de resultaten van de testen af te wachten. Is dat het geval bij uw patiënt? Klik HIER
Welk staal afnemen?
VROUW:
- Bij vaginale seks: vaginale wisser (zelfafname of afname door een zorgverlener) OF eerstestraalsurine
- Bij orale seks: keelwisser
- Bij anale seks : anorectale wisser
- Bij seksueel hoogrisicogedrag: staalname op de 3 plaatsen.
MAN:
- Bij insertief seksueel contact :
- asymptomatische patiënt: erstestraalsurine
- symptomatische patiënt: erstestraalsurine of urethra wisser
- Bij orale seks : keelwisser
- Bij anale seks : anorectale wisser
MSM :
- staalname op de 3 plaatsen
Opgelet: De wissers voor de NAAT moeten synthetisch zijn. Ander materiaal (bv. watten, hout) kan de test beïnvloeden.
Welke test aanvragen ?
- Gecombineerde nucleïnezuur-amplificatie Test (NAAT)
Opgepast: De NAAT kan negatief zijn in de eerste 2 weken na de besmetting, en kan aldus een vals negatief resultaat geven.
Opgepast: in bepaalde gevallen moet de behandeling worden opgestart zonder de resultaten van de testen af te wachten. Is dat het geval bij uw patiënt? Klik HIER
Welk staal afnemen?
VROUW:
- Bij vaginale seks: vaginale wisser(zelfafname of afname door een zorgverlener) OF eerstestraalsurine
- Bij orale seks: keelwisser
- Bij anale seks : anorectale wisser
NB : bij een positief anorectaal staal voor chlamydia bij een vrouw moet er enkel bij symptomen van proctitis een test op LGV door genotypering worden uitgevoerd (zelfde staal). - Bij seksueel hoogrisicogedrag : staalname op de 3 plaatsen
MAN:
- Bij insertief seksueel contact : eerstestraalsurine
- Bij orale seks : keelwisser
- Bij anale seks : anorectale wisser
NB : bij een positieve anorectale test voor chlamydia bij een man moet steeds een test op LGV door genotypering worden uitgevoerd (zelfde staal).
MSM :
- Staalname op de 3 plaatsen
Opgelet: De wissers voor de NAAT moeten synthetisch zijn. Ander materiaal (bv. watten, hout) kan de test beïnvloeden.
Welke test aanvragen ?
- Gecombineerde nucleïnezuur-amplificatie Test (NAAT).
Opgepast: De NAAT kan negatief zijn in de eerste 2 weken na de besmetting, en kan aldus een vals negatief resultaat geven.
- Bij vermoeden van symptomatische gonorroe, moet er een NAAT en een cultuur worden genomen voor het begin van de behandeling.
Opgepast: in bepaalde gevallen moet de behandeling worden opgestart zonder de resultaten van de testen af te wachten. Is dat het geval bij uw patiënt? Klik HIER
Welk staal afnemen?
VROUW:
- Bij vaginale seks: vaginale wisser (zelfafname of afname door een zorgverlener) OF eerstestraalsurine
- Bij orale seks: keelwisser
- Bij anale seks : anorectale wisser
NB: bij een positief anorectaal staal voor chlamydia bij een vrouw moet er enkel bij symptomen van proctitis een test op LGV door genotypering worden uitgevoerd (zelfde staal). - Bij seksueel hoogrisicogedrag: staalname op de 3 plaatsen
MAN:
- Bij insertief seksueel contact:
- asymptomatische patiënt: eerstestraalsurine
- symptomatische patiënt: eerstestraalsurine of urethra wisser
- Bij orale seks : keelwisser
- Bij anale seks: anorectale wisser
NB : bij een positieve anorectale test voor chlamydia bij een man moet steeds een test op LGV door genotypering worden uitgevoerd (zelfde staal).
MSM :
- Staalname op de 3 plaatsen
Opgelet: De wissers voor de NAAT moeten synthetisch zijn. Ander materiaal (bv. watten, hout) kan de test beïnvloeden.
Serologische testen
Elk laboratorium kiest zijn eigen diagnostisch algoritme. Vraag echter wel om een combinatie van:
- treponemale (TPHA, FTA…)
- EN niet treponemale (VDRL, RPR) testen.
Geef aan het laboratorium de volgende informatie door: de ziektegeschiedenis van de patiënt, de symptomen, het vermoedelijke infectiestadium, eerdere infecties, HIV-status, seksueel risicogedrag en eventuele zwangerschap.
Wachttermijn : 3 tot 7 dagen.
NB: Serologie kan tot 6 weken na de besmetting negatief zijn, en aldus een vals negatief resultaat geven.
Bij een ulcus (sjanker): neem een staal voor een nucleïnezuur-amplificatie Test (NAAT) (wordt enkel uitgevoerd door het Nationaal Referentiecentrum voor SOA’s van het Instituut voor Tropische geneeskunde.
Opgepast: in bepaalde gevallen moet de behandeling worden opgestart zonder de resultaten van de testen af te wachten. Is dat het geval bij uw patiënt? Klik HIER
Serologische testen:
- HIV Ab/Ag
NB : Serologie kan tot 6 weken na besmetting negatief zijn, en aldus een vals negatief resultaat geven.
Serologische testen:
- Hepatitis A totale antilichamen (anti-HAV)
Serologische testen:
- HBs antigeen (HBsAg)
- HBs antilichaam (anti-HBs)
- HBc antilichaam (anti-HBc)
Bij een positieve HBsAg is een bijkomende serologische controle nodig (2e lijn).
Serologische testen:
- Hepatitis C antilichamen (anti-HCV).
Bij een positieve test, verwijs door naar een hepatoloog, behalve bij een eerder behandelde en genezen hepatitis C (de antilichamen blijven levenslang positief).